De havik (Acciper gentilis) heeft lange gele poten en oranjerode (goede) ogen. Hij wordt gemiddeld 4,5 en maximum 15 jaar. Hij heeft korte, brede vleugels en een lange, bijna vierkante staart. Een volwassen havik heeft een kenmerkende witte wenkbrauwstreep boven het oog, een zwarte kruin en donkere veren in de oorstreek.
Het mannetje meet 49-56 cm, spanwijdte 93-105, gewicht tot 800 gram. Hij is bovenaan bruin en onderaan vaalwit met dunne bruine, horizontale zebra dwarsstrepen. (Lijkt op de sperwer, maar is zwaarder).
Het vrouwtje is groter: 58-66 cm, spanwijdte 108-127 cm, gewicht tot 1.300 gram. Het is bovenaan leigrijs en onderaan grijs.
Een paartje haviken blijft gewoonlijk voor het leven bij elkaar en heeft vaak meerdere nesten in hun territorium, die van jaar tot jaar worden gewisseld om parasieten te vermijden. Soms worden de "vrije" nesten ook door andere (roof)vogels zoals buizerds gebruikt. Deze horsten worden in bosrijke gebieden gebouwd op ca 10-16 m hoogte, en kunnen met de jaren geweldig groot worden.
De havik legt een tot vijf blauwwitte eieren. Tijdens het broeden ruien ze.
Hun jachtterrein ligt in het bos maar ook op open terreinen.
De havik zit onbeweeglijk op een tak en zoekt een prooi. Hij duwt zich af en slaat een paar keer met de vleugels. Met zijn vleugels bijna tegen zijn lichaam stort hij zich door bomen en struiken en slaat zijn prooi met zijn klauwen. Soms speurt hij vanuit de lucht. De havik is een populaire jachtvogel bij veel valkeniers.
Hij eet houtduiven, kraaiachtigen, fazanten, spreeuwen, ook roofvogels, ratten, konijnen en hazen.
Haviken nemen hun prooi mee naar een plukplaats en plukken ze daar. Je vindt de vacht of het verenpak volledig uitgetrokken terug op de grond. De punten van de veerschachten blijven intact. Op het borstbeen van gevogelte zijn vaak wigvormige happen te zien. Hij laat een kaalgevreten schoudergordel met de beide vleugels en wat handpennen achter. Vaak zie je kenmerkende, witte urinestrepen (en veertjes).
Jonge haviken slaan hun prooi soms niet goed waardoor ze niet doodgeknepen is. Je kan dan nog levende dieren met afgevreten borstfilets vinden.
Bescherm je kuikens met een goed afgesloten ren. Hij duikt soms dwars door netten, dus gebruik stevige, of dubbele, of metaaldraad. Kippen ouder dan 1 seizoen weten meestal een havikaanval te ontwijken en zoeken dekking of gaan ‘dood’ liggen.
Kraaiachtigen waarschuwen luid als er een havik in de buurt komt.
