Nijdige buren durven anoniem op internet nogal eens het advies geven om er gaatjes in te boren en daar koperen schroeven, petroleum (zelfs zoutzuur, zeer gevaarlijk!) of herbicide in te doen. Ik heb geen idee of dit werkt. In principe is het kernhout dood. Enkel de buitenlaag, net onder de schors, leeft en transporteert sappen en voedingsstoffen.
Een boom staand doden kan dus door hem te ringen: rondom een strook van 10 a 15 cm bast wegsnijden.
Voor een grote, oudere boom moet de behandeling uitgebreider en vaker toegepast worden.
In natuurgebieden worden exoten als Amerikaanse vogelkers (en – eik) bestreden door uittrekken en kappen. De rand van de stronk werd daarna met glyfosaat ingesmeerd. (Het tot de wortel weghakken van de buitenlaag zou ook het opnieuw uitlopen verhinderen.)
Een paar zaagsneden in de stronk maken kan water, schimmels en micro organismen een betere toegang geven om het verrottingsproces te versnellen.
Ik vraag me af of het niet mogelijk is die stronken met een schimmel te infecteren. Net zoals shiitake e.a. paddenstoelen op dood hout gekweekt worden door deuvels (stokjes) met sporen in gaatjes te ‘planten’, zou dat m.i. ook moeten kunnen met zwammen die op levend hout teren.
Om jonge boomjes uit te trekken bestaat er een hefboom-klem: de tree popper.
Meestal leven zwammen op dood hout. Maar bomen en paddenstoelen als zwavelzwam of honingzwam (Armillaria mellea) kunnen ook decennia lang zonder problemen samenleven. Als een zwam een boom kan binnendringen, is dat vaak omdat die verzwakt is, bv door te sterk snoeien, stormschade of een slechte standplaats.
Het afbreken van hout duurt jaren, een stronk is na een infectie niet op 3 jaar weg. Meestal komen er opeenvolgende soorten zwammen op voor. O.a. reuzenzwam (Meripilus giganteus), dikrandtonderzwam (Ganoderma adspersum), honingzwam groeien op levend hout. Maar zeker bij die laatste zullen ook andere bomen in de buurt aangetast worden. Niet echt een goede oplossing dus.
Maar misschien vinden groene onderzoekers vroeg of laat nog een geschikte schimmel om Amerikaanse vogelkers en andere exoten te enten om ze staand te laten sterven..?
Een zwaargewonde boom redden is soms ook mogelijk. Als een groot deel van de schors weggeslagen is door bv een aanrijding, kan je proberen een bypass te maken door een reeks jonge twijgen van de boom passend te snijden en stevig van boven naar onder in de schors tegen de stam vast te zetten, om de wonde te overbruggen. Deze brugenten kan je met entwas afdekken.
Soms worden ongewenste bomen dood snoeien: dermate drastisch gesnoeid (bijna geknot) dat ze het niet (lang) overleven.
Ik heb zeer tot mijn verbazing vastgesteld dat deze pagina wel erg populair is op de website. Een boom vermoorden vind ik echt niets om lichtvaardig overheen te gaan. Een boom staat voor leven. In veel culturen wordt er bij een geboorte een nieuwe boom (al dan niet op de placenta) geplant. Ganse geboortebossen. Zonder bomen zou er geen leven mogelijk zijn.
Het nut van bomen
Bomen en andere planten filteren fijn stof uit de lucht. Grove-dennenbossen halen in Vlaanderen jaarlijks zo’n 260 ton fijn stof uit de lucht. Bio-ingenieur Thomas Schaubroeck berekende dat dit een gezondheidswinst ter waarde van een kleine 40 miljoen euro is. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) berekende dat elke kilogram fijnstof PM2,5 die uit de lucht gehaald wordt goed is voor 150 euro uitgespaarde kosten, waardoor we de ‘echte’ economische waarde van die bossen wellicht onderschatten.
Fijn stof kost de gemiddelde Vlaming één gezond levensjaar. (Door luchtwegklachten, longfunctie, aanslag op bloedvaten, risico op een hartaanval, kankerverwekkende stoffen zoals polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s).
‘Bomen zijn veel meer waard dan je denkt’
Oude, grote bomen brengen je tot rust, verminderen het stresshormoon cortisol en het medicatiegebruik. Artsen schrijven steeds vaker een bosbad voor.
Via TED Talks en haar Mother Tree Project legt Suzanne Simard haar revolutionaire bosecologie uit: er is een bos nodig om een boom te laten groeien.
Rangschikking van boom- en struiksoorten volgens hun vermogen om de luchtkwaliteit te verbeteren door hun capaciteit om polluenten weg te vangen: zwarte els, gewone es, ruwe berk, Noorse esdoorn, meidoorn, veldesdoorn, Corsicaanse den, grove den, lork.
Bomen maken en houden de aarde leefbaar voor dieren en mensen. Zij produceren humus en zuurstof en leggen koolstofdioxide vast in hun hout. Ze leveren timmerhout, papier en brandstof. Hun wortels houden de aarde vast en beschermen tegen erosie. Ze vangen met hun bladeren stof uit de lucht en beschermen tegen zon, regen en wind. Ze bepalen het landschap. Ze houden water vast en zuiveren het. Ze zuiveren de lucht, milderen het klimaat en beperken het risico op overstromingen. Ze halen voedingsstoffen, water en mineralen diep uit de aarde naar boven. Ze verminderen geluidsoverlast en huisvesten duizenden insecten en diertjes. Eén boom planten in een open weiland kan de biodiversiteit van vb. vogels verhogen van bijna nul soorten tot wel 80.
Veel bomen geven ons vruchten (en suikers) en bescherming. Bomen geven leven!
De meeste boomwortels blijven in de bovenste 18 centimeter grond.
Door verdamping van water uit de bladeren worden er wolken gevormd boven regenwoud. Door er sojaplantages te maken kregen de boeren in Brazilië te maken met ernstige droogte.
Op aarde zijn er 60.065 boomsoorten waarvan er 9.600 met uitsterven bedreigd zijn. Van de boomsoorten komt 58 procent enkel in één land voor. Brazilië heeft de meeste soorten, 8.715, waarvan er 4.333 alleen op haar grondgebied te vinden zijn. Colombia staat op de tweede plaats met 5.776 boomsoorten en Indonesië is derde met 5.142 soorten. Madagaskar heeft bijna 3.000-, en Australië ongeveer 2.500 unieke soorten.
Een volwassen beuk heeft 80.000 blaadjes. Een oude zelfs 0,5 miljoen. Las ik. Die verdampen op een warme zomerdag 100den liters water, dat met een snelheid van 32 km/u naar boven wordt getransporteerd??
Een paar dagen vroeger las ik dat de sapstroom gemiddeld 1 cm/sec is, dat is toch 36m/u of bijna 1.000 keer minder? (Dus die 32 km/u moet allicht 32 m/u zijn?)
Uiteraard hangt de snelheid af van het type boom en de verdampingssnelheid. ’s Nachts is de snelheid vb lager. Ook de diameter van de vaten speelt een rol. In wijde vaten (doorsnede 1007200 Gm) wordt 16.745 m/u (4.713 mm/sec) gehaald, in nauwere vaten (25775 Gm) snelheden tussen 1 en 6 m/u (0.3 – 1.7 mm/sec). In een eik wordt water sneller getransporteerd (45 m/u) dan in een es (25 m/u). Een actieve boom kan wel 300 liter water per dag transporteren. In kruidachtige gewassen zijn snelheden van enkele tientallen meters per uur gemeten en in lianen 150 m/u.
Is klimop schadelijk voor bomen?
Nee, hij parasiteert niet op een boom. Hij gebruikt die enkel als steun om hoger te kunnen en meer licht te vangen. Met een omheining of een muur is hij even tevreden. Klimop is dus niet meteen rechtstreeks een bedreiging voor een boom. Maar op termijn…
Hij maakt zieke plekken en aantastingen onzichtbaar, en kan op termijn de sapstroom in omwikkelde takken afknellen. Als takken overwoekerd worden kunnen die breken onder het gewicht. De hele boom, die normaal in de winter kaal is, wordt net dan windgevoeliger en kan omgeworpen worden of breken.
En uiteraard gaan de klimopblaadjes het zonlicht voor de boom stelen en door deze concurrentie de bladgroei belemmeren. Waardoor de boom zwakker wordt.
Een tip die ik kreeg (maar niet probeerde) om taaie klimop weg te krijgen: zaag de stammen door. Zet of maak er een buisje of trechter op vb met Duckt tape. Strooi daar zout in en laat dat langzaam intrekken. Zou niet meer terugkomen.
De eerste boomknuffelaars waren 294 mannen en 69 vrouwen die behoorden tot de Bishnois-tak van het hindoeïsme, die in 1730 stierven toen ze probeerden de bomen in hun dorp te beschermen tegen rooien voor de bouw van een paleis. Ze respecteren en beschermen alle levensvormen, geleid door 29 levensregels. Zij klampten zich letterlijk vast aan de bomen, terwijl ze door soldaten werden afgeslacht. Hun actie leidde tot een koninklijk decreet dat het kappen van bomen in alle Bishnoi-dorpen verbood. Nu zijn die dorpen virtuele beboste oases te midden van een woestijnlandschap.
De Bishnoi's inspireerden ook de Chipko-beweging (chipko = "vastklampen" in het Hindi) die begon in de jaren 1970, toen een groep boerinnen in de heuvels van de Himalaya in Noord-India hun armen om bomen sloegen die zouden worden omgehakt. Binnen een paar jaar had deze tactiek, ook bekend als boomsatyagraha, zich over heel India verspreid, hervormingen in de bosbouw en een moratorium op het kappen van bomen in de Himalaya-gebieden afgedwongen.
Boomknuffelaar tegenwoordig: milieu-activist, milieugekkie, tree-hugger (Eng.)
