Naast salamanders (Caudata) en wormsalamanders (Gymnophiona) zijn kikkers (Anura) met 88% de grootste groep van de ongeveer 6.400 soorten amfibieën.
Soorten met langere achterpoten, een gladde huid en een gespierd lichaam die meer bij het water leven worden kikker genoemd. Soorten met een ruwe of wrattige huid en een gedrongen lichaam die eerder op het land voorkomen en minder goed springen door de kortere achterpoten worden pad genoemd.
Kikkers springen, padden kruipen (algemeen).
Net als alle reptielen en amfibieën moeten kikkers regelmatig vervellen. Veel kikkers eten de afgeworpen huid op zodat er niets verloren gaat.
Slechts enkele soorten kikkers uit regenwouden in Azië en Midden- en Zuid-Amerika zijn giftig. Zij hebben, zoals de pijlgifkikkers (Dendrobatidae) en sommige mantellas (Mantellidae), meestal een felle kleur als waarschuwing.
Zowel de Engelse edible frog als de wetenschappelijke naam van Groene kikker, Rana esculenta (smakelijke kikker) getuigt van zijn eetbaarheid. Zijn dijen (de `kikkerbillen`) worden als lekkernij geserveerd. Europa importeert 6.000 ton per jaar uit Azië. Voor een 1 kilo billetjes is er tot 40 kilo kikkers nodig! De oudste aanwijzingen (6.500 – 7.500 jaar geleden) i.v.m. culinaire kikkerbillen werd gevonden in Amesbury nabij Stonehenge.
De springpoten of dijen van de kikker hebben een gewicht van 25 tot 35 gram. Ze zijn hier gekend van delicatessenzaken en Chinese restaurants.
De gruwelijke manier van oogsten (levend uitrukken of afhakken) van ingevoerde kikkerbilletjes zou voor iedereen aanleiding moeten zijn om ze nooit meer te eten.
Inwoners van Beveren werden vroeger spottend 'Puitenslagers' genoemd. Zij trokken 's avonds met een gepunte wilgentak de velden in om kikkers te vangen en die als delicatesse te verkopen.
De brulkikker, (grenouille taureau, of bull frog) werd voor zijn billetjes vanuit de Verenigde Staten ingevoerd in Italië en gekweekt. Het beest kan tot twee kilo wegen. Uitgezette en ontsnapte exemplaren zijn ondertussen op veel locaties te vinden. Ze bedreigen de plaatselijke fauna en flora. Hier in Europa lijkt 800 gram al een volwassen en volgroeid exemplaar te zijn. De billen wegen ca. honderd vijftig gram.
Alle van nature in Nederland voorkomende kikkers en padden zijn beschermd door de Flora- en Faunawet. Een aantal staat als kwetsbaar, bedreigd of ernstig bedreigd op de Nederlandse Rode Lijst.
Verschil tussen amfibie en reptiel
|
|
amfibie |
reptiel |
|
voorbeeld |
kikker, pad, salamander |
slang, hagedis, hazelworm, schildpad, krokodil, dinosauriër |
|
huid |
dun, klieren om huid vochtig te houden |
verhoornd, beschermt tegen uitdrogen |
|
omgeving |
vochtig, regelmatig water nodig, vooral voor voortplanting |
landbewoner |
|
eieren |
leggen eitjes in water, geen (stevige) schaal |
kalkachtige schaal, niet (noodzakelijk) in water gelegd, soms in warm zand of broedhoop |
|
jongen |
larven komen uit ei, gedaantewisseling volgt |
komt volgroeid uit het ei. (Adder is eierlevendbarend) |
|
poten |
|
4 zijwaardse (behalve slang) |
|
longen |
kleiner |
groter |
Ik heb al mijn kinderen verloren, zei de kikker.
De ooievaar is geweest.
( Gaston Durnez)
