De eekhoorn (Sciurus vulgaris) wordt 18 tot 24 centimeter lang en 250 tot 350 gram zwaar. Hij kan de haren op zijn pluimstaart, die 14 tot 20 centimeter lang is, opzetten. In het wild kan hij 7 jaar worden.
Het is een omnivoor, een knaagdier dat vooral plantaardig materiaal als noten en zaden van sparren en pijnbomen eet. Maar ook knoppen, paddenstoelen, schors, insecten, eieren en zelfs jonge vogels lusten ze. Noten knelt hij tussen beide voorpoten en zijn bovenste snijtanden. Dan breekt hij de schaal door zijn onderste snijtanden als een soort hefboom te gebruiken. Van kegels bijt de eekhoorn de schubben af om bij de zaden te komen. Losse schubben en kernen van kegels onder de bomen verraden zijn aanwezigheid.
De 4 tenen aan de voorpoten en de 5 tenen aan de achterpoten hebben scherpe, lange, gekromde klauwen waarmee hij makkelijk in bomen kan klimmen en van tak naar tak springen. Bij het springen spreidt hij zijn ledematen. De losse huid op de flanken helpt het dier in de lucht te blijven. De pluimstaart dient als roer. Hij kan ook goed zwemmen.
Hun voorkeur gaat uit naar ouder bos met veel voedsel en hoge bomen. Ik heb de indruk dat ze zich de laatste jaren ook meer en dichter bij bewoning thuis voelen. (Of zijn er ondertussen te veel eekhoorns?)
De eekhoorn heeft meerdere nesten, rond dertig centimeter doormeter, op minstens zes meter hoogte.
Hij is een dagdier, en vooral 's ochtends te zien.
De eekhoorn houdt geen winterslaap, maar blijft bij gure dagen in zijn nest verborgen.
Net als veel andere knaagdieren leggen eekhoorns wintervoorraden aan, die hij met zijn goede neus kan terugvinden en op betere dagen ‘s morgens opzoekt. Als je hem volgt, kan je dus nootjes vinden.
Na een draagtijd van ca. 38 dagen krijgt het wijfje, dat alleen voor de jongen zorgt, tussen maart en mei eenmaal per jaar drie of vier jongen. Oudere wijfjes produceren tegen het einde van de voortplantingsperiode, in augustus nog een tweede worp.
In Engeland wordt de eekhoorn ook wel boomrat genoemd. Hij staat er geregeld op het menu, zelfs in restaurants in Londen.
Je kan in bestaande recepten haas of konijn vervangen door 3 eekhoorns.
Gerookte eekhoorn (Oost Europa) wordt gevuld met deegkruim, peulvruchten en wodka, zout en specerijen als peper en komijn.
Vroeger werd er hier door kwajongens op eekhoorns gejaagd met katapulten.
Of door het diertje in groep op te jagen. Na een tijd werd de eekhoorn moe en kwam dan uit de boom om een konijnenhol of schuilplaats te zoeken om zich te verstoppen. Een meegebrachte pot of waterkoker werd dan op de grond gegooid. De eekhoorn kroop erin. Met een zak werd het gat dan dicht gehouden. (Want ze hebben venijnig scherpe tandjes!)
Je kan ze ook vangen met een wildval met nootjes, of een tak als oploopje schuin tegen een boom zetten, met een 8-tal lussen van stroppen er op vastgemaakt.
In de lage landen is het een beschermde diersoort sinds 1994.
