(Ik ontving via mail een vraag en een mooi verhaal van Frank. Daarom vroeg ik hem of ik het op het forum mocht plaatsen. Misschien kan er nog ooit iemand nuttige tips uithalen, of toevoegen.)
Beste Hugo,
Ik heb tot 1997, 7 jaar in Brazilië gewoond en nog steeds een huis daar in Nova Timboteua, Para, Brazilie,140 km vanaf Belem, Para.
In een hoek van het terrein van 4 ha. komt het waterpeil tot vlak onder het grondoppervlakte en binnen hetzelfde terrein hebben we tot 15 jaar geleden een geboorde put gebruikt die 30 meter diep was en waaruit we veel water pompten van 15 meter diepte. Die put is echter vervuild geraakt na lange tijd niet gebruikt en schoon gehouden te zijn.
De pompen van het dorp staan op een aangrenzend terrein.
We hebben onlangs een waterput, met een gemetselde ring van ongeveer 1 meter doorsnee, gegraven.
We zijn op een diepte van ong. 5 meter op een soort drijfzand gestoten en de put vult zichzelf van buiten de put net zo snel aan met nieuw drijfzand, als dat er gegraven en opgehesen wordt.
Nadat er nu 1000 liter opgezogen is met een pomp naar een 1000 liter watervat, moet er een poos gewacht worden tot het waterniveau in de put weer gestegen is. Ik wil sneller water kunnen pompen, dus moeten we waarschijnlijk dieper.
En dieper graven lukt niet. We weten niet hoe dik de laag drijfzand is. Binnen 100 meter afstand en binnen het terrein was toen ook een waterput die zonder dit probleem een waterniveau op 3 meter onder de oppervlakte had.
Heeft U ervaring met dit probleem en weet U wat te doen in ons geval?
De put heeft tot nu toe, aan arbeidsloon en materiaal, ong. € 700 gekost.
Vriendelijke groeten,
Frank
Dag Frank,
Ik heb nauwelijks ervaring met drijfzand. Ik heb 1x een ondiepe put (ca 3m) gegraven waarvan het onderste deel (ca 50 cm) drijfzand was.
Dat kon dus nog, omdat we er meteen een betonnen ring in konden zetten. Maar een put graven in drijfzand is echt levensgevaarlijk. Er zijn zo al zowel mensen als betonnen ringen gewoon spoorloos verdwenen.
Bij grote projecten gebeurt het wel dat, om er door te kunnen, het drijfzand plaatselijk en tijdelijk bevroren wordt. Maar ik vermoed dat zoiets quasi onbetaalbaar is.
Boren lijkt me geschikter dan graven. Dat gaat door drijfzand vanzelf.
Aangezien je de dikte van de laag drijfzand niet kent moet je de boor wel altijd goed vasthouden, zodat ze niet wegzakt en verloren raakt.
Als je in het zand een draineerpijp zet of legt, en daarop een pomp aansluit, krijg je dan niet voldoende debiet?
Als het toch een gegraven put moet worden lijkt het me dat je betonnen ringen van bovenaf moet aaneenschakelen en laten zakken. Losse ringen kunnen kantelen of wegspoelen. Je moet ze dus vooraf, bovengronds aan elkaar bevestigen. Een stuk laten zakken, en weer (bovengronds) een nieuwe monteren. Het monteren zou kunnen door ‘nietjes’ van betonijzer te gebruiken. 4 gaatjes in de bovenkant van de onderste ring, en 4 in de onderkant van de bovenste ring. Betonijzer erdoor plooien en de 2 losse einden vastlassen of binden.
Langs de buitenkant kan je die nieten gebruiken om de ringen met haken aan hefbomen te hangen om de buizen te laten zakken. (Eerst die op 6 en 12 uur, daarna op 3 en 9 uur.) (Dat kan niet langs de binnenkant, want dan kan je er geen nieuwe ring meer bovenop krijgen.)
Een zware klus. En het lukt maar zolang de ringen nog te houden zijn met hefbomen, en zolang ze niet in vaste grond gekneld raken.
Metaal zou al een stuk lichter zijn: een ijzeren (roest!) of inox silo laten zakken, en daar pijpen bij oplassen.
Boren lijkt me dus realistischer, en minder gevaarlijk en duur.
Zijn er in de buurt geen gelijkaardige gevallen die al een oplossing gevonden hebben?
Ik ben benieuwd of je er iets mee kan doen, en of het lukt.
Succes, groeten
Hugo
Dag Hugo,
Wat leuk dat je zo'n uitgebreid antwoord stuurt op mijn vraag!
In ons geval metselen we mee naarmate de kolom het gegraven gat inzakt en zorgen we dat de kolom een meter boven de grond blijft, de binnenkant wordt gestuckt. Bij het graven schep je zand van onder de gemetselde kolom weg. Dus er is geen gevaar dat het kantelt. Het gevaar is in ons geval dat er onderin een holle ruimte komt buiten de kolom, naarmate er zand wordt afgevoerd en dus kan het instorten, wat een risico vormt voor degene die aan het graven is.
Ik overweeg inderdaad een gat te laten boren naast het watertorentje wat naast de gegraven put staat, zodat dat nog te gebruiken valt. De put moeten we dan als verloren beschouwen. De regentijd komt eraan, wie weet gebeurt er nog een wondertje en verbetert de situatie.
Interessante site overigens. Ik heb in Brazilië enkele principes toegepast die jullie behandelen. Eerst bij een landbouwcoöperatie, waar we deze technieken aan de leden leerden. Nadat mijn contract als
ontwikkelingswerker afliep, ben ik zelf gaan boeren. De coöperatie ging failliet. Ik heb daarna zelf van alles geprobeerd op het gebied van organische,- en groenbemesting. Wij gebruikten boonsoorten en
vlinderbloemige struiken, die we snoeiden en als groenbemesting rond de geplante vruchtenbomen lieten vergaan. Daarnaast koeienmest en ik heb nog een proeflading gedroogde varkensmestkorrels vanuit Nederland gebruikt. Voor irrigatie gebruikten we oprolbare, geperforeerde slangen. Ook benutten we grond en licht/schaduw beter door verschillende soorten door elkaar te planten, zoals banaan, kokos, en cupuacu. Tijdens het planten van de vruchtbomen, plantten we eerst nog meloen en bonen, zodat de bodem bedekt was en een extra oogst opleverde. Ook de bananen dienden voor schaduw en zouden verdwijnen zodra de kokosbomen zouden produceren. Echter de bananen die ik samen met een andere boer in een andere staat gekocht had, bleken van een ander, niet commercieel type. Ik ben min of meer failliet gegaan. (het ging om 5000 bananenbomen) En later terug naar Nederland gegaan.
Vriendelijke groeten,
Frank
Dag,
Ik heb er onderweg in de wagen nog wat over gedacht. Als je er de tijd voor hebt, is er misschien nog een andere oplossing.
Als je met een mal betonnen cirkelsegmenten maakt van ¼ van de buisomtrek, en ca. 25 cm hoog; met boven en rechts een tand, en onderaan en links een groef, dan kan je de ringen van binnenuit en van onder af bijsteken. Gezien het drijfzand meegeeft, kan je de laatste 2 segmenten van een ring iets te ver naar buiten drukken, en ze dan als bij een dubbele deur, terug (tand in groef) sluitend naar binnen trekken.
Met één mal kan je allemaal identieke stukken maken. En ook onder water hardt beton verder uit (zelfs nog beter dan droog). Eventueel snel harden beton gebruiken, en uittesten na hoeveel uren het uit de bekisting kan.
Door de druk van het drijfzand rondom de segmenten worden ze vast tegen elkaar geperst. Om de productietijd te verkorten eventueel meerdere mallen maken.
En de plaatser/graver natuurlijk altijd beveiligen met een stevig touw onder de armen rond de borst, en onder constant toezicht.
Misschien lukt het zo op een redelijk veilige manier…
Succes, groeten
Hugo
Dag Hugo,
ik snap niet goed welk voordeel het werken met de betonnen cirkelsegmenten oplevert t.o.v. de manier waarop wij het doen.
We hebben gewerkt op de manier die je beschrijft met een touw, zodat de graver in geval van nood opgehesen kan worden, dus daarvoor altijd 2 man boven.
Vriendelijke groeten,
Frank
Hei Frank,
Je moet het natuurlijk in de praktijk, ter plaatse beoordelen. Voordelen kunnen zijn:
- de hele structuur moet niet naar beneden schuiven, zoals bij betonnen ringen,
- het hangt er van af hoe snel het drijfzand toestroomt. als het relatief snel en krachtig is wordt metselwerk weggedrukt. Kant en klare cirkelsegmenten zouden net steviger tegen elkaar gedrukt worden.
- je kan blijven doorgraven, het metselwerk moet niet meer uitharden voor je verder kan graven.
Je moet zien wat werkbaar en geschikt is.
Misschien kan je bij gelegenheid wat foto's tonen? Ben wel nieuwsgierig hoe het gaat en opschiet.
Vriendelijke groeten
Hugo
Waterput met ringen
Hallo,
Ik heb in mijn hof een oude waterput met betonnen ringen ontdekt.
Waarschijnlijk 2 ringen maar de onderste ring is volledig dichtgeslibd
Hoe maak ik die weer bruikbaar? Uitscheppen met een emmer? Kan ik zonder gevaar in die put gaan?
Groeten
Rudy
Ik heb het in het verleden 2 x gedaan met een oude put.
2 ringen is niet zo diep, waarschijnlijk vind je nog een derde.
Je neus kan je al zeggen of je er in kan.
Je kan er ook een kaars in laten zakken. Als er te weinig zuurstof is zal ze uitgaan en blijf je er beter uit.
Er kan ook brandbaar of ontplofbaar methaangas in zitten, maar dat had je dan normaal al geroken. Dus toch wat voorzichtig zijn.
Als je besluit er in te gaan, zorg er dan voor dat je nooit alleen bent.
Plaats een smalle ladder in de put zodat je er ook weer uit kan. En bind een stevig touw onder je armen dat je boven ergens goed vastmaakt.
Je helper kan de smurrie die je in een emmer schept naar boven halen, en houd je dus ook in het oog.
Een andere optie is een vuilwaterpomp te gebruiken. Maak met veel water modder van de putinhoud, en pomp dat er uit. Misschien kan je het in een paar bekkens of tonnen laten bezinken voor hergebruik (water afpompen en bezonken smurrie wegkruien.)
Als de klus geklaard is, de wanden afwassen, het vuil water wegpompen of scheppen, en een laagje keien op de bodem leggen.
(Laat maar eens weten hoe het ging?) Voorzichtig, en succes!
