Je kan ook als herder met de kudde op stap gaan. De Border Collie is de meest gebruikte herdershond. Er worden zelfs wedstrijden schapen drijven georganiseerd. Om een afdwalend schaap van richting te doen veranderen werd ook wel een herdersstaf gebruikt met een klein schopje op de top. Hiermee werd een kluitje aarde naar het schaap gemikt.
In een kudde werd vaak één zwarte bok gehouden. Die moest al het kwade aantrekken, en zo de rest van de kudde gezond houden. Zo ’n zondebok valt natuurlijk altijd extra op in de kudde.
De herd- of heerdgang was vroeger de dagelijkse grazers-rondgang onder leiding van de door de deelnemers vergoede herder. Dorpelingen brachten ’s morgens vroeg hun ganzen, schapen, runderen, alle grasetend vee samen op een (vaak driehoekig) pleintje. Ook kinderen konden met gezinsvee mee. De dieren moesten dan snel het dorp uit, zodat ze niet in de daartoe wel omheinde tuinen en weiden terechtkwamen. Pas ’s avonds kwamen ze terug.
De bewoners hadden gezamenlijk het recht hun dieren op de omliggende 'gemene' gronden (wilde graslanden, bermen, heide of bossen) te weiden of hoeden. Het oude woord "heerd" betekent niet alleen 'kudde' maar ook 'herder'. In heel wat dorpen, ook in Haspengouw, verwijzen straatnamen nog naar de routes die gevolgd werden. (Vooral de vachten (en hoeven) van schapen hebben op deze routes veel onkruidzaden verspreid.)
Het principe werd in andere landen ook toegepast. De ‘commons’ waren hulpbronnen die door leden van de groep gebruikt mochten worden. Benamingen variëren met o.a. meent (herken 'gemeente'), brink (gemeenschappelijk plein, grasveld, ontmoetingsplaats), gemene gronden. Maar ook bewatering of bevloeiing, hakhout, een dorpsbroodoven of dorpspomp werden vaak op deze manier beheerd.
Wetenschappers hebben de manier waarop honden een kudde drijven via computers wiskundig geanalyseerd. De eindconclusie is verrassend eenvoudig, en bruikbaar om groepen (ook pluimvee, vissen, mensen…) te manipuleren. Drijf ze eerst samen, zo compact mogelijk. Daardoor gaan ze reageren als groep. En kan je ze sturen.
Een wolf blijft weg van blaffende kuddebewakingshonden zoals de Pyrenese berghond, Hongaarse Kuvasz en Maremmano. Herdershonden die afgelegen schapenkuddes bewaken krijgen ter bescherming tegen wolven soms een stekelhalsband (CoyoteCollar of Carlanca, wolf collar, of wolvenhalsband om voogdhonden te beschermen tegen aanvallen van wolven). De pinnen wijzen naar buiten (in tegenstelling tot exemplaren die ‘voor trainingsdoeleinden’ verkocht worden – waarvan er sommige ook binnenstebuiten gedraaid kunnen worden).
In Duitsland, Canada en Griekenland zijn goede ervaringen opgedaan met ezels als bewakers in een schapenkudde. Zelfs naar een solitaire wolf zijn ze uiterst agressief. Ze balken luid en gebruiken hun hoeven en zelfs hun tanden. Een combinatie met honden kan een probleem zijn.
In Noord-Europa en Amerika worden wolven (tijdelijk) van het vee weggehouden met kleurrijke (meestal rode) lappen of vlaggen boven of voor de omheining. De lappen voor fladry zijn max.. 50cm groot, en hangen 50cm uit elkaar. Als de vlaggenlijnen (2m) vóór de omheining op 50cm hoogte gebruikt worden aan een draad met elektrische schokken, is het effect en de duur (uiteraard ?) beduidend beter. Vermoedelijk dus vergelijkbaar met glitterstroken in de kerselaar. Die houden vogels ook weg. Voor enkele dagen… Dus bruikbaar voor mobiele kuddes.
Uit onderzoek blijken felle flitslichten, lawaai en beweging goed te werken. Tiens. Benieuwd of het vee er ook zo over denkt.
In Bretagne (Ardèche e.a) gebruikten herders een ‘rhombe’ (of snorrebot, zie Ä Omgeving, Muziekinstrumenten) om wolven op afstand te houden, en een wolvennokpan of -tegel, la tuile à loup (wolfsziegel, Wolftile) als alarm dat bij een bepaalde windsnelheid en richting (noord) hen dat de gure winter wolven naar het dal dreef. Het ornament is een stenen of aardewerk windinstrument (-orgel), eventueel met resonantiekamer en een raster of gatenpatroon, of een kruis- of andersvormige opening(en).
De belhamel is een gesneden (gecastreerde) ram die een kudde met de bel leidt.
Je kan ook koeien, ganzen…hoeden.
De kavane is een houten herdershut op wielen of slede die door een trekpaard verplaatst werd. Een micro tiny housje, waar je net in kon liggen en slapen. (Ik vermoed dat het woord komt van cabane: hut, met een Spaanse switch v-b.)
O.m. in Gent, Antwerpen, Rotterdam is een stadsherder met een kudde schapen actief voor het ecologisch onderhoud van natuurdomeinen, openbaar en privé, bermen, langs wegen, autosnelwegen, bruggen en ecoducten, bedrijfsterreinen, dijken, bij kanalen en rivieren, bv. bestrijding van Japanse Duizendknoop, rusthuizen, parken en tuinen omheen campus, natuurlijke graslanden, bosranden, bij bossen, forten, tankgrachten..., zonnepanelenparken, geluidswallen, natuurbegraafplaatsen, golfterreinen…
Foerageren is het zoeken en vinden van voedsel door dieren, waaronder de mens. (Belangrijk: ken je omgeving, ken de natuur -en wat eetbaar is- en de afvalcontainers van supermarkten ed.)
