Veiligheid en gezondheid van jezelf en je omgeving zijn belangrijker dan individueel profijt. Stook dus verantwoord: onbehandeld, natuurlijk gedroogd hout uit de directe omgeving met voldoende zuurstof en weinig uitstoot. Dus in een goede kachel, met een goede schouw. En gebruik de as in je tuin.

Strengere regelgeving verplicht ook fabrikanten steeds betere kachels met optimale naverbranding te maken. Een recent exemplaar is mag je niet vergelijken met een 15 jaar oud stuk. Net als bij een auto. Ook m.b.t. kachels (en schouwen) zou er een x-jaarlijkse keuring kunnen komen.

Verwarmen doen we bij koud weer. Net dan is er een stabiel hogedrukgebied zonder wind, en blijven uitlaat- en verbrandingsgassen hangen in de koude onderste luchtlaag.

Volgens meerdere studies is het gebruik van (oude) houtkachels niet meer verantwoord. VMM stelt dat houtverbranding in Vlaanderen verantwoordelijk is voor 35% van de totale uitstoot van fijnstof, plus nog flink wat kankerverwekkende stoffen zoals dioxines en PAK's. Vier uurtjes een kachel aansteken is even erg als 600 km met een bestelwagen rijden. Een kachel stoot meer fijnstof uit dan 6 vrachtwagens. Dus inderdaad, een gezellig vuurtje stoot meer fijnstof uit dan 1.000 kilometer met de auto rijden.

Hout is een hernieuwbare energiebron. Het geeft dezelfde hoeveelheid koolstof af, ongeacht of het wordt verbrand of natuurlijk vergaat. Het verbranden wordt voorgesteld als klimaat- of CO2-neutraal omdat daarbij enkel vrij komt wat eerder door de boom is opgenomen. Helaas is de balans voor ons bosbestand wel negatief. Maar bosbranden en kappingen voor industrie, woningbouw en agrocultuur mogen niet op rekening van de kachelgebruikers staan.

In 2016 bijvoorbeeld waren open haarden, hout- en pelletkachels goed voor maar liefst 22,06 procent van de hernieuwbare energie in Vlaanderen!

Bomen nemen tijdens hun groeiproces naast CO2, nog heel wat schadelijke stoffen op uit de lucht. Deze stoffen worden vervolgens vastgelegd in het hout. Onderzoek toonde aan dat de stadsbomen in Leuven zo jaarlijks 5 ton fijnstof uit de lucht zuiveren. Het stoken van brandhout kan m.b.t. CO2 als klimaatneutraal beschouwd worden.

Tabel - fijnstofuitstoot verbrandingstoestellen (Bron Vlaamse overheid)

 Toestel

gemiddelde uitstoot fijnstof (PM10-g/GJ)

Open haard

840

Houtkachel geïnstalleerd voor 2000

760

Kolenkachel (oud)

450

Houtkachel geïnstalleerd na 2000

380

Kolenkachel (modern)

240

Accumulatiekachel (bv. speksteekkachels)

95

Kachels geïnstalleerd vanaf 2017

52

Pelletkachel

29

Verwarming op stookolie

1.9

Verwarming op aardgas

1.2

Lokaal brandhout vergt veel minder energie dan de productie en levering van pellets, aardgas of stookolie, en de verbranding produceert per MWh veel minder CO2

Verwarmingssysteem 

CO2 in kg/MWh

Brandhout (blokken)

9.76

Houtsnippers

21

Pellets

27

Stookolie

320

Aardgas

230