Het proces om geselecteerde planten als hyperaccumulatoren van metalen in de bodem te telen heet phytomining (door mijnbouwers) of agromining (als landbouwers het doen). Hyperaccumulatoren verdragen hogere concentraties die giftig zijn voor de meeste andere planten. Stekken van houtige planten worden gedroogd en verbrand tot as die bio-erts wordt genoemd. Ook nieuwe termen als metaalboerderij en metaalgewas worden door deze activiteiten gelanceerd.
De techniek is bruikbaar om vervuilde gronden te reinigen en om metaal te oogsten.
Sommige hyperaccumulatoren gedijen vooral op nikkel, maar ook op kobalt, zink en zelfs goud.
Wetenschapper Alan Baker ontdekte dat het jadegroene fluorescerende sap van de Filippijnse Phyllanthus Balgooyi voor 9% uit nikkel bestaat. Hyperaccumulator Sebertia acuminata wordt commercieel gebruikt voor Ni-fytomining en kan sap produceren met maximaal 25% Ni op gewichtsbasis. Dat is veel geconcentreerder dan het erts dat nikkelsmelterijen gebruiken.
In Maleisië runt de Universiteit van Lorraine al vijf jaar een metaalboerderij, met opbrengsten van tussen de 200 en 300 kilogram nikkel per hectare per jaar.
Met (Ni) hyperaccumulator Streptanthus polygaloides kon een opbrengst van 100 kg/ha zwavelvrij Ni geproduceerd worden. Ni-hyperaccumulatoren Alyssum bertolonii (Italië) en Berkheya coddii (Zuid-Afrika) hebben een nog groter potentieel, meer dan 20 t/ha met een Ni-concentratie van 1% in de droge stof.
In Eurazië worden vooral Alyssum murale (Albanië, 100 kg nikkel/ha), Leptoplax emarginata en Bornmuellera tymphaea (in Griekenland) gebruikt.
De meeste (vooral zware) metalen zijn giftig, vooral in overdosering. Metaal concentreert vooral in bladeren en bloemen.
Bij de Macadamia-boom zijn de bladeren en het sap, maar niet de noot, rijk aan mangaan.
Bij Iberis intermedia en Biscutella laevigata (Brassicaceae) uit Zuid-Frankrijk is een ongebruikelijke hyperaccumulatie (>500 mg/kg droge massa) van thallium (Tl) vastgesteld.
Het meerjarige Ocimum centraliafricanum (koperbloem of koperplant, Centraal-Afrika) verzamelt hoge concentraties koper en wordt door geologen gebruikt om edele metalen te zoeken.
Een lixiviant is vloeistof die in de hydrometallurgie gebruikt wordt om selectief een gewenste metaal uit erts of mineraal te extraheren. Het helpt bij een snelle en volledige uitloging. Toegevoegde lixivianten hebben Brassica juncea ertoe aangezet goud te accumuleren tot concentraties van meer dan 100 mg/kg op basis van droge stof.
Snelle groeiers presteren (verzamelen) meestal beter. Er wordt dus ook nogal wat stimulerend kunstmest en extra kalk gebruikt. Een terechte vraag lijkt me: na hoeveel oogsten is het land leeggezogen?
Moet er naast de economische haalbaarheid ook geen onderzoek gedaan worden naar de ecologisch impact van het gehele proces?
Zie ook Geobotanie: plant verklikt ondergrond; Fytoremediatie: planten saneren de bodem
