Als éénling de wereld (een beetje) verbeteren of inspireren kàn. Voorbeelden zat. (Waarvan we er diverse aan zullen halen.)
Maar met meerdere samen is gewoon fijner en efficiënter, makkelijker, heeft meer impact en je kan bouwen op ervaringen van anderen. Je kan je engagement investeren, en gelijkgezinden vinden.
Organisatievormen
Iedereen is verantwoordelijk voor de eigen daden en gevolgen daarvan. Bij grotere risico’s is het nuttig om die (te verzekeren of) individueel af te schermen door onder een andere rechtsvorm te opereren. Of aan te sluiten bij bestaande groepen. In een groep zonder wettelijke structuur is ieder individu hoofdelijk aansprakelijk. Die verantwoordelijkheid kan (grotendeels) beperkt worden tot het vermogen van de organisatie door het oprichten van een vzw (vereniging zonder winstuitkering) of een stichting. VSDC https://www.vsdc.be/NL/index.php, en Procura https://www.procura.be/
(Een vzw mag winst maken, maar niet uitkeren. Er bestaan vzw’s met honderden werknemers.)
Snel en goedkoop op te richten is de LTD (Engelse Limited). Er zijn kantoren die het (inclusief adres en rekening in Engeland) op een dag (via overname) voor je in orde maken.
De coöperatie is een participatieve en democratische organisatievorm van producenten en/of verbruikers, gelijkgezinden die een schaalvoordeel benutten. Ze biedt een goede bescherming van privé vermogen en aansprakelijkheid.
Coöperaties zorgen wereldwijd voor meer dan 100 mio jobs. Meer dan alle multinationals samen. En duurzamer. In Zwitserland en Quebec zijn ze de grootste werkgever. In Winconsin zijn ze goed voor 71% van alle banen. Ongeveer 1 miljard mensen zijn lid van coöperaties.
(Burger)coöperaties die ontstonden vanuit een maatschappelijke beweging hebben een aantal gemeenschappelijke waarden die zijn terug te vinden in de 7 ICA-principes (International Co-operative Alliance):
1. Open en vrijwillig lidmaatschap voor iedereen zonder enige discriminatie
2. Democratische controle door de leden: participatie, gelijk stemrecht en verantwoording
3. (Bescheiden) economische participatie van de leden, meerwaarde voor goedgekeurde ontwikkelingen
4. Autonomie en onafhankelijkheid, ook in samenwerkingsverbanden
5. Onderwijs, vorming en informatieverstrekking voor leden, medewerkers en publiek
6. Samenwerking tussen coöperaties
7. Engagement voor de gemeenschap
https://www.cooperatie.nl/
https://www.cooperatiefvlaanderen.be/default.aspx?url=p_36.htm
http://www.hefboom.be/p_253.htm
Telefoonmaatschappijen vonden het dorp te klein en te verafgelegen. De 640 inwoners het Duitse Löwenstedt richtten hun eigen kabelbedrijf op, Burger Breidband Netz. Ze gaven 100 euro voor een aandeel en leenden hun bedrijf 900 euro. Ze legden eigenhandig 22 km glasvezelkabels voor hun breedbandnetwerk en internettoegang.
(I.v.m. de beveiliging van de site zijn vele links niet actief. Je kan ze wel googelen. Als ze https zijn worden ze later weer geactiveerd.)
Netwerken
Transitie Limburg vzw en Transitie Vlaanderen proberen als regionale koepel van het wereldwijde netwerk Transition Towns zoveel mogelijk individuen en initiatieven die aan een menselijke en ecologische samenleving werken met elkaar in contact te brengen en te ondersteunen. Het zijn platformen voor uitwisseling van engagement, vorming en informatie.
(Een ngo (niet-gouvernementele organisatie) is onafhankelijk van de overheid en actief m.b.t. een maatschappelijk belang: milieubescherming, ontwikkelingssamenwerking, gezondheid, … (Bv. Amnesty international, Greenpeace, Rode Kruis, Oxfam.)
Veel Limburgse (be) maatschappijvernieuwende initiatieven en burgerbewegingen vermelden hun activiteiten in de www.socialekalender.be , waardoor toegankelijkheid en onderlinge uitwisseling sterk toenemen.
Transition towns (https://www.transitionnetwork.org/) zijn lokale gemeenschappen die zelf hun manier van wonen, werken en leven duurzamer maken. Belangrijke drijfveren zijn de klimaatverandering, het opraken van olie e.a. fossiele brandstoffen en grondstoffen. Initiatieven omvatten het energieverbruik beperken, (energie) duurzaam produceren, lokaal en milieuvriendelijk voedsel verbouwen, gezondheidszorg en (op zelfvoorziening gericht) onderwijs organiseren.
https://transitiontowns.nl/, http://www.transitie.be/
Veel initiatieven werken onder de koepel van TT samen. Een boeiend platform boordevol inspiratie en links.
Occupy startte in 2011 in Wall Street als protestbeweging en vond wereldwijd aanhang in veel (vooral Westerse) steden. Bindende elementen zijn de onvrede over economische ongelijkheid, de afbraak van sociale en economische verworvenheden, macht en misbruiken van banken en multinationals, en de (vermeende?) onzichtbare macht van 1% over de politieke besluitvorming die ook de democratie bedreigt (bedriegt?). We are the 99% is hun gekende leuze.
http://www.occupyamsterdam.nl/, https://www.facebook.com/OccupyBelgium, e.a. facebookpagina's.
Een totaal gebrek aan organisatie lijkt niet bevorderlijk voor het realiseren van doelstellingen, het enthousiasme ebde weg, maar er blijven restanten en contacten actief.
De gele hesjes (les gilets jaunes) en Extinction Rebellion (XR) organiseerden burgerverzet vanaf 2018.
Secessio plebis (& terugtrekking van het volk) was een soort dienstenstaking van vrije, gewone burgers van Rome: uit protest verlieten ze gewoon de stad, zodat alles (winkels, werk) stillag. De elite moest dan maar proberen voor zichzelf te zorgen. De eisen hadden meestal betrekking tot toegang tot bestuursambten, -organen en democratische rechten en inspraak die voorbehouden waren aan de rijken, maar ook het te strenge schuldenrecht. Minstens vijf keer werd dit met succes gedaan (-494 BC, -449, -445 BC, -342, -287 BC).
Anonymous is een ongestructureerde internetgemeenschap die anoniem protesteert en reageert op mistoestanden, vaak door websites te hacken. Een digitale anarchistische beweging zonder leiders of leden, waar iedereen zich bij kan aansluiten. Ze steunen diverse alternatieven. Het Guy Fawkes masker werd hun symbool. http://anonbelgium.blogspot.be/
Internet biedt oneindige mogelijkheden om ideeën te verspreiden en samen te werken. Voor het gewenste onderwerp zoek je het overleg, de federatie, samenwerkingsverband, de startpagina, links
of de koepel van (vul maar in: kinderopvang, sociale tewerkstelling, volkstuinen, krakers, biotuiniers…)
Via Facebook of Google Sites kan je eenvoudig en gratis zelf een webpagina of site maken.
Avaaz is sinds 2007 een internetgemeenschap, wereldwijd actief op het vlak van: climate change, human rights, animal rights, corruption, poverty, and conflict. Het poogt een kloof te dichten tussen de wereld zoals die is en de wereld zoals de meeste mensen die willen. Online petities, video’s, model mails om aan verantwoordelijken en politici te sturen worden ingezet. Vaak wordt activisme neergesabeld tot klickionisme. Je kiest uiteraard zelf welke acties je steunt.
Zebra's willen de alternatieve Eenhoorns zijn die werken aan een nieuwe wereld met andere bedrijven, ondernemerschap en financiering en een meer rechtvaardige en inclusieve economie. Het oorspronkelijk Amerikaans initiatief is ondertussen wereldwijd georganiseerd. https://zebrasunite.coop/
Re-story (Gent) wil mensen en dromen verenigen om samen nieuwe en inspirerende verhalen te schrijven. Net als het Festival van de Verbinding (Vlaanderen). Vamilie (nl) met de V van... Voeding | Vitaliteit | Vriendschap | Vertrouwen | Vrijheid poogt gelijkgezinden regionaal samen te brengen. https://www.vamilie.nl/ Een vamilie bestaat uit je netwerk gelijkgezinden die op loop- of fietsafstand van elkaar wonen en voor elkaar zorgen. Ruilhandel voor voeding en diensten maakt de groep zelfvoorzienend en steunt elkaar.
Maar de lokale verankering, steun van de omgeving is minstens even belangrijk en nodig als de (knowhow van) netwerken. Virtueel-digitaal actieven noemen het IRL: In Real Life. Steek je licht op bij het wijkcomité, de buurtraad, de culturele raad, een info avond, open deurdag, filosofisch café, bruine kroeg, folklore markt, platform samenlevingsopbouw ... Hang een briefje in de buurtwinkel. In de praktijk houd je acties het best persoonlijk en klein, met wortels in eigen bodem. (Dat sluit solidariteit met tegenvoeters niet uit.)
Cursussen trekken gelijkgezinden aan. Info en opleiding zou een recht moeten zijn voor iedereen. Prijzen voor ‘alternatieve cursussen’ doen me soms de wenkbrauwen fronsen. Als de tarieven richting commercieel neigen, waardoor behoeftigen uitgesloten worden (door wereldverbeteraars!) , heb ik mijn bedenkingen.
http://www.vlaams-netwerk-armoede.be/onze-verenigingen/lijst-verenigingen
https://www.bewustverbruiken.be/lidorganisaties
https://www.duurzame-mobiliteit.be/node/753
